Home / लेख / Ganesh Chaturthi 2025: 90 वर्षांची परंपरा आणि गिरणी कामगारांची प्रार्थना; असा आहे ‘लालबागच्या राजा’चा इतिहास

Ganesh Chaturthi 2025: 90 वर्षांची परंपरा आणि गिरणी कामगारांची प्रार्थना; असा आहे ‘लालबागच्या राजा’चा इतिहास

Lalbaugcha Raja History

Lalbaugcha Raja History: मुंबईचा लालबागचा राजा (Lalbaugcha Raja) हे केवळ प्रसिद्ध गणपतीचे (Ganpati) नाव नसून, ती श्रद्धा आणि भक्तीची गाथा आहे. दरवर्षी गणेश चतुर्थीच्या काळात लाखो भक्त लालबागच्या मंडपात गणपतीचे आशीर्वाद घेण्यासाठी येतात.

पण आज कोट्यवधी लोकांना आकर्षित करणारी ही गणरायाची मूर्ती, सुमारे एक शतकापूर्वी गिरणी कामगारांच्या प्रार्थनेतून जन्माला आली होती हे तुम्हाला माहिती आहे का? यंदाच्या गणेश चतुर्थीच्या उत्सवाच्या निमित्ताने लालबागच्या राजाचा इतिहास जाणून घेऊया.

लालबागचा राजाचा इतिहास (Lalbaugcha Raja History)

लालबागचा राजाचा इतिहास 1932 सालापासून सुरू होतो. त्यावेळी मुंबईतील लालबाग हे कापड गिरण्यांचे केंद्र होते. पेरू चाळ येथील स्थानिक बाजारपेठ बंद झाल्यामुळे अनेक गिरणी कामगारांना उपजीविकेसाठी संघर्ष करावा लागला.

तेव्हा या कामगारांनी गणपती बाप्पाकडे मदत करण्याची प्रार्थना केली. त्यांची प्रार्थना ऐकली गेली आणि लालबागमध्ये नवीन बाजारपेठ सुरू करण्यास परवानगी मिळाली, ज्यामुळे त्यांना पुन्हा कमाई करण्याची संधी मिळाली.

कृतज्ञता म्हणून, 1934 मध्ये कामगारांनी एकत्र येऊन गणपतीची मूर्ती बसवली. हा एक छोटासा प्रयत्न होता, आज मुंबईतील सर्वात मोठा आणि लोकप्रिय गणेशोत्सव (Ganeshotsav) बनला आहे.

काय आहे लालबागच्या राजाची खासियत?

लालबागचा राजा हा केवळ मुंबईतील सर्वात प्रसिद्ध गणपती नाही, तर ती एक भावना आहे. 14 फुटांची ही मूर्ती खूप खास आहे, पण लाखो लोकांना आकर्षित करणारी खरी गोष्ट म्हणजे त्यासोबत जोडलेली श्रद्धा.

पिढ्यानपिढ्या, भक्तांचा असा विश्वास आहे की येथे केलेली प्रार्थना कधीही वाया जात नाही. म्हणूनच देशाच्या कानाकोपऱ्यातूनच नव्हे तर परदेशातूनही लोक बाप्पाच्या दर्शनासाठी येतात.

कदम कुटुंबाची 90 वर्षांची परंपरा

रिपोर्टनुसार, लालबागच्या राजाची प्रसिद्ध मूर्ती दरवर्षी एकाच कुटुंबाद्वारे, म्हणजेच कदम कुटुंबाद्वारे तयार केली जाते. दिवंगत शिल्पकार मधुसूदन दोंदुजी कदम यांनी 1930 च्या दशकात राजाला त्यांचा राजेशाही लुक (look) दिला होता. तेव्हापासून, कदम कुटुंब ही कलात्मक परंपरा पुढे नेत आहे. आज ही जबाबदारी संतोष रत्नाकर कदम यांच्याकडे आहे, जे अत्यंत समर्पणाने ही परंपरा कायम ठेवत आहेत.

लालबागचा राजा 2025: पेंडाल डेकोरेशन आणि आरतीची वेळ

दरवर्षी लालबागच्या राजाचा पेंडाल एका नवीन थीमवर आधारित असतो. यंदाच्या वर्षी मंडपाचे प्रवेशद्वार हत्तीच्या डोक्याच्या आकारात बनवले आहे, ज्यामुळे ते खूप आकर्षक दिसत आहे.

दर्शन वेळ: सकाळी 5 ते रात्री 11 वाजेपर्यंत.

चरण स्पर्श दर्शन: सकाळी 6 ते रात्री 11 वाजेपर्यंत.

आरतीची वेळ: सकाळी 7:00 ते 7:30, दुपारी 12:00 ते 12:30, सायंकाळी 7:00 ते 7:30 आणि रात्री 10:00 ते 10:30.

यंदाचा उत्सव 27 ऑगस्टपासून 6 सप्टेंबरपर्यंत चालणार आहे. 10 दिवसांच्या या उत्सवाची सांगता विसर्जन मिरवणुकीने होते.


ताज्या बातम्यांसाठी येथे क्लिक करून नवाकाळचे WhatsApp Channel फॉलो करा


हे देखील वाचा –

भारतीय नौदलात दोन नवीन युद्धनौका दाखल; ‘INS उदयगिरी’ आणि ‘INS हिमगिरी’ मध्ये काय आहे खास?

‘… म्हणून अमित शाह पुढील 50 वर्ष सत्तेत राहण्याचा दावा करतात’; ‘मतचोरी’च्या आरोपांवरून राहुल गांधींची जोरदार टीका

‘भारताने ‘विश्वगुरू’ बनून जगाला मार्गदर्शन करावे’; मोहन भागवत यांचे महत्त्वाचे विधान, हिंदू संस्कृतीवर म्हणाले…